Jarosław I Mądry (ok. 980 – 1054). Książe Rusi Kijowskiej. Teść Kazimierza Odnowiciela

Wielki książę Rusi Kijowskiej w latach 1019-1054 z dynastii Rurykowiczów. Był synem Włodzimierza I Wielkiego i księżny Rognedy. Ojciec wysłał go najpierw do Rostowa, lecz od 1010 roku rządził w Nowogrodzie. W 1014 roku zbuntował się przeciwko rodzicowi, odmawiając płacenia należnego trybutu. Zanim jednak dotarł do Kijowa, Włodzimierz zmarł, a władzę po nim objął jego najstarszy syn, Światopełk. Pierwszym posunięciem nowego władcy była eliminacja jego przyrodnich braci, w tym Borysa, Gleba i Światosława.

Gdy Jarosław dowiedział się o tym, na czele Nowogrodzian i sprzymierzonych Warengów wyruszył przeciwko bratu. Zmusił go w 1016 roku do ucieczki do Polski. Po opanowaniu Kijowa wydał pierwszy ruski kodeks prawa pisanego – „Prawdę Ruską”.

Mimo interwencji Bolesława Chrobrego, teścia Światopełka, który na krótko przywrócił temu ostatniemu tron w 1018 roku, już w 1019 roku Jarosław ponownie odzyskał władzę. Kolejne zagrożenie nadeszło w 1024 roku ze strony jego brata Mścisława, który wkroczył do Kijowa i zajął jego lewobrzeżną część. Współrządy braci skończyły się dopiero po jego śmierci w 1034 roku.

W czasie swojego panowania Jarosław powiększał terytorium Rusi i umacniał jej pozycję na arenie międzynarodowej. W 1031 roku odzyskał od Polaków Grody Czerwieńskie. Rok wcześniej wyprawił się na ziemie dzisiejszej Estonii, gdzie założył miasto Juriew (ob. Tartu). Poszerzał też swoje granice kosztem Litwinów. Jednocześnie zawierał cenne sojusze. W 1043 roku wydał swoją córkę lub siostrę Dobroniegę-Marię za księcia polskiego Kazimierza I Odnowiciela. Poprzez układy małżeńskie swoich córek związał się też z Francją, Węgrami i Norwegią. Sam był żonaty z córką króla Szwecji, Ingigerdą.

Jarosław kontynuował podjęte przez Włodzimierza Wielkiego dzieło chrystianizacji Rusi. Ufundował między innymi sobór św. Zofii i monaster Pieczerski w Kijowie. Przyczynił się też do rozwoju nauki i kultury w Kijowie. Zmarł 2 lutego 1054 roku w Kijowie. Po jego śmierci kraj został podzielony na dzielnice; ustanowiona przez niego zasada senioratu nie przetrwała długo.